Mimo implementacji w gospodarstwach domowych coraz bardziej efektywnych urządzeń o wyższych klasach efektywności energetycznej oraz zastosowania oświetlenia energooszczędnego, zużycie energii elektrycznej utrzymuje się na niemal stałym poziomie w ostatnich latach. Dane statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) z 2017 roku ukazują jedynie minimalne obniżenie zużycia energii na jednego mieszkańca domu o zaledwie 0,2% w porównaniu do roku 2016. Chociaż przesiadka na bardziej energooszczędne urządzenia generuje pewne oszczędności, to jednak równocześnie obserwuje się wzrost ilości sprzętu składającego się na wyposażenie domu.
Warto podkreślić, że mimo korzyści wynikających z wymiany na bardziej energooszczędne urządzenia, zauważalny jest rosnący udział elektryczności, zastępującej tradycyjne nośniki, zwłaszcza paliwa stosowane do celów grzewczych itp. Ten trend związany jest ze wzrastającą popularnością zastosowania pomp ciepła, które skutecznie zastępują konwencjonalne źródła ciepła. Zauważalny wzrost zainteresowania dotyczy szczególnie pomp ciepła typu powietrze/woda, takich jak wersje Split, czy też tych przeznaczonych wyłącznie do podgrzewania ciepłej wody użytkowej. To dowodzi dynamicznego rozwoju technologii grzewczych, zmierzającego ku bardziej efektywnym i zrównoważonym rozwiązaniom w dziedzinie energii.
Coraz wyższe wymagania komfortu decydują o zwiększaniu ilości sprzętów domowych codziennego użytku, jak również częstszego stosowania pomp ciepła, rekuperatorów oraz klimatyzatorów.
Dom zeroenergetyczny – ile energii?
Dom o zerowym zużyciu energii, zgodnie z definicją, charakteryzuje się bilansem energetycznym, który w skali roku jest równy zeru. Niemniej jednak, w tej koncepcji uwzględnia się energię pierwotną, czyli tę „u źródła”, wytworzoną w miejscu jej powstania, np. w elektrowni lub elektrociepłowni. W przypadku energii elektrycznej, do dostarczenia 1 kWh tejże energii konieczne jest zużycie około 3 kWh energii pierwotnej. Z tej przyczyny stosowanie wydajnych systemów grzewczych staje się kluczowe, zwłaszcza w obliczu stosunkowo niskiej sprawności tradycyjnych elektrowni i elektrociepłowni.
Pompy ciepła wyróżniają się wyjątkową efektywnością, osiągając współczynniki efektywności COP nawet powyżej 5, jak to ma miejsce np. w przypadku Vaillant flexoTHERM exclusive VWF 87/4 o wartości 5,1 dla punktu pracy B0/W35 ΔT5K zgodnie z normą EN 14511. Roczna efektywność SCOP może również przekraczać wartość 5 dla pomp ciepła solanka/woda i 4 dla pomp powietrze/woda, zgodnie z obliczeniami kalkulatora efektywności pomp ciepła dostępnego na stronie waermepumpe.de.
Przyjmując, że zużycie energii elektrycznej w typowym domu jednorodzinnym wynosi zazwyczaj od 2.500 do 4.000 kWh/rok, zastosowanie pomp ciepła do celów grzewczych i rekuperatora może dodatkowo podnieść to zużycie o około 1800-2500 kWh/rok. Taka efektywna integracja nowoczesnych technologii grzewczych pozwala na skuteczne osiągnięcie założeń domu o zerowym zużyciu energii, przyczyniając się do bardziej zrównoważonego i efektywnego korzystania z zasobów energetycznych.
Coraz wyższe wymagania komfortu decydują o zwiększaniu ilości sprzętów domowych codziennego użytku, jak również częstszego stosowania pomp ciepła, rekuperatorów oraz klimatyzatorów.
Standard zeroenergetyczny – jak uzyskać?
Priorytetem jest w pierwszej kolejności zagwarantowanie spełnienia minimalnego wymaganego standardu efektywności energetycznej domu oraz zastosowanego w nim wyposażenia. W przypadku nowo wznoszonych budynków obowiązują obecnie Warunki Techniczne WT 2017, z perspektywą wprowadzenia zmian w WT 2021. Aktualnie narzuca się, aby wskaźnik zużycia energii pierwotnej, zgodnie ze standardem WT 2017, nie przekraczał 95 kWh/m2 rocznie. Obejmuje to nie tylko ogrzewanie pomieszczeń, ale także ewentualne chłodzenie, wentylację oraz podgrzewanie ciepłej wody użytkowej.
W praktyce oznacza to konieczność zastosowania w domu odpowiedniego standardu izolacyjności termicznej przegród, a także efektywności energetycznej całego systemu ogrzewania, chłodzenia, wentylacji i podgrzewania wody użytkowej. Kluczowym aspektem jest uwzględnienie różnorodnych elementów, włączając w to skuteczną izolację termiczną oraz efektywne systemy ogrzewania, chłodzenia, wentylacji i podgrzewania wody. W miarę zwiększania udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym budynku, obserwuje się równoczesne obniżenie zużycia energii pierwotnej. Dlatego spełnienie warunków WT 2017 staje się nieodzowne, aby osiągnąć standard zbliżony do domu o zerowym zużyciu energii.
Więcej informacji na temat zdecentralizowanej wentylacji mechanicznej:
Dom o zerowym rocznym bilansie energetycznym
Realizacja standardu zero-energetycznego staje się praktycznie wyzwaniem, a jednocześnie ekonomicznie nieuzasadnionym przedsięwzięciem. Wymagałoby to produkcji nadwyżki energii elektrycznej przez instalację fotowoltaiczną przewyższającej faktyczne zapotrzebowanie energetyczne domu. Kwestią kluczową jest zgodność z przepisami ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii (OZE), która determinuje, że niewykorzystana nadwyżka energii oddana do sieci w ciągu roku przepada, eliminując tym samym możliwość jej dalszego wykorzystania. Istotą funkcji instalacji fotowoltaicznej w domu jednorodzinnym nie jest generowanie przychodu z zewnętrznej sprzedaży energii elektrycznej, a raczej wytwarzanie energii na własne potrzeby, korzystając z sieci elektroenergetycznej jako magazynu.
Zdecydowanie bardziej przystępne jest zatem stworzenie domu o zerowym bilansie energetycznym, gdzie uwzględnia się zarówno zużycie, jak i produkcję energii, odnotowywane na liczniku energii. W tym kontekście instalacja fotowoltaiczna może być dostosowana precyzyjnie do indywidualnych potrzeb domu. W przypadku istniejącego budynku, podstawowym kryterium doboru instalacji PV stanowią historyczne rachunki za zużycie energii elektrycznej. Natomiast dla nowego domu konieczne jest przeprowadzenie starannej kalkulacji przewidywanego zużycia energii, a w tym celu można skorzystać z dostępnych w Internecie kalkulatorów, takich jak np. udostępniane przez Tauron Dystrybucja.